Het voorstel van Luc De Ridder op de gemeenteraad van 23 januari 2018 om de gemeente Opwijk aan te sluiten bij de Statiegeld Alliantie werd unaniem goedgekeurd.
Zo kunnen we mee druk uitoefenen om in Vlaanderen statiegeld in te voeren voor blikjes en PET-flesjes. Dat is dringend nodig in de strijd tegen zwerfvuil, ook in onze gemeente. Tegelijk bewerkstellingen we zo een betere recyclage van hoogwaardig plastiek en blik, gaan er geen grondstoffen verloren en komen we een stukje dichter bij een circulaire economie. Ook de verpakkings- en voedingsindustrie moet daarin zijn verantwoordelijkheid opnemen, samen met de warenhuizen en consumenten. Hoe meer Vlaamse gemeentes aansluiten bij de Statiegeld Alliantie hoe groter de druk op de Vlaamse regering om snel een systeem van statiegeld in te voeren.
Statiegeld Alliantie maakt draagvlak voor statiegeld zichtbaar
De Statiegeld Alliantie is een samenwerkingsverband tussen Nederland en Vlaanderen. De leden pleiten voor de invoering van statiegeld voor lege PET-flesjes en blikjes. Milieuorganisaties, middenveldorganisaties, bedrijven, burgerinitiatieven, gemeenten en afvalintercommunales, zoals onder meer Test-Aankoop en Bond Beter Leefmilieu maken deel uit van het samenwerkingsverband. Ook twee Vlaamse afvalintercommunales sloten intussen aan, net als recent nog Natuurpunt en 7 Vlaamse steden en gemeenten. Enkele andere Vlaamse steden en gemeenten staan op het punt toe te treden.
In totaal hebben nu al meer dan 100 Vlaamse en Nederlandse organisaties, verenigingen, lokale overheden en bedrijven zich aangesloten bij de Statiegeld Alliantie. De alliantie maakt een breed maatschappelijke draagvlak zichtbaar voor het systeem van statiegeld op PET-flesjes en blikjes.
Geen belasting, wel besparing (tot 20 miljoen euro!)
De bedoeling is natuurlijk om door statiegeld mensen ertoe aan te zetten hun lege blikjes en flesjes opnieuw in te leveren. Dat zorgt voor minder zwerfafval, minder opruimkosten voor lokale overheden, minder dierenleed en betere recyclage van waardevolle materialen.
Het principe is eenvoudig: bovenop de prijs van een plastic fles of blikje betaal je bijvoorbeeld 25 cent statiegeld. Die 25 cent krijg je volledig terug op het moment dat je de lege verpakking via een automaat of winkelbalie terugbrengt. Statiegeld is dus geen belasting: wie zijn flesje of blikje netjes terugbrengt betaalt helemaal niets extra’s.
Aangenomen wordt dat met statiegeld het aandeel van eenmalige drankverpakkingen in het zwerfvuil met 90% zal dalen! Blikjes en petflessen maken daar vandaag zowat 40% van uit. Bij statiegeldsystemen wordt veel meer gerecycleerd dan nu het geval is. In Duitsland wordt zo zelfs 98% van de PET-flessen gerecycleerd. In alle landen met een statiegeldsysteem voor PET-flessen en blikjes ziet men recyclagecijfers van meer dan 90%. Bovendien zijn de bestaande statiegeldsystemen kostenefficiënt en technisch en juridisch solide gebleken.
Studies tonen aan dat statiegeld voor Vlaamse gemeenten jaarlijks een besparing van 20,1 miljoen euro kan opleveren. Het zwerfvuil, waar blikjes en flesjes een belangrijk deel van vormt, is immers een grote kostenpost voor de gemeenten: elk jaar meer dan 100 miljoen euro in Vlaanderen!
Vlaming is fan van statiegeld
De bedoeling is dat meer en meer Vlaamse gemeenten aansluiten bij de Statiegeld Alliantie, waardoor de druk op de Vlaamse Regering groter wordt om nog deze legislatuur het systeem van statiegeld in te voeren. Daar blijkt ook draagvlak voor te zijn. De consumentenorganisatie Test-Aankoop leerde uit een enquête bij 1.150 Belgen dat twee op de drie voorstander van het systeem zijn. Negen op de tien van de Vlaamse bevraagden tonen zich bereid de blikjes en petflesjes naar de winkel terug te brengen om het statiegeld te recupereren. 82% vindt dat zwerfvuil een groot probleem is in zijn omgeving.
Blauwe zak
In Vlaanderen bestaat weliswaar het inzamelingssysteem van de blauwe zak, maar dat systeem is er duidelijk nog niet in geslaagd om de problematiek van zwerfvuil en meer bepaald het nog steeds grote aandeel daarin van blikjes en flesjes in voldoende mate te keren. Dat zorgt vandaag nog steeds voor een grote maatschappelijke kost voor lokale besturen (en dus voor de belastingbetaler). De invoering van statiegeld kan die grotendeels vermijden. Dit systeem zorgt voor een eerlijke en structurele oplossing van het probleem. Tegelijk zetten we een stap naar een circulaire economie waarin ook producenten en distributiesector hun verantwoordelijkheid nemen om geen grondstoffen verloren te laten gaan maar ze opnieuw in te zetten.
Organisaties en gemeenten die zich hier mee achter zetten tonen bovendien dat ze een concrete oplossing willen voor de problemen van zwerfvuil, milieuvervuiling door plastic en de plastic soep in rivieren en zeeën.