Vanuit de vaststelling dat de kost van anticonceptiva nog te vaak als een drempel gezien wordt voor mensen die in een moeilijke financiële situatie zitten, stelt de INZET-fractie voor om over te gaan tot de terugbetaling van anticonceptiva aan vrouwelijke cliënten met een leefloon.
Dit voorstel kadert in de toegankelijkheid van anticonceptiemiddelen voor mensen met een leefloon. Het voorstel omvat volgende luiken.
- Ten eerste: de kosten voor anticonceptie kunnen voor deze groep een drempel zijn nemen sowieso een zeker aandeel uit het budget.
- Ten tweede: terugbetaling van de kosten voor anticonceptiemiddelen moet gepaard gaan met individuele sensibilisering
- Tot slot is er de grote symboolwaarde naar de hogere overheden.
Onderzoek van de Onafhankelijke Ziekenfondsen uit 2019 wees uit dat het risico om op jonge leeftijd zwanger te worden groter is bij vrouwen in precaire socio-economische situaties dan bij andere jonge vrouwen. In 2016 werd 2,2% van de jonge vrouwen tussen 14 en 20 jaar met het statuut verhoogde tegemoetkoming zwanger, tegenover 0,7% van de vrouwen zonder dit statuut.
Uit hetzelfde onderzoek bleek dat jonge vrouwen met het statuut verhoogde tegemoetkoming minder anticonceptiva gebruiken. Bij 18-jarige vrouwen was dat 40,5% tegenover gemiddeld 58,1%. Bij 20-jarigen is het aantal licht gestegen, maar is het verschil groter: 44,7% voor de groep met verhoogde tegemoetkoming tegenover 65,8% gemiddeld.
De bedoeling van dit voorstel is de toegang tot anticonceptiemiddelen te verlagen om zo ongewenste zwangerschappen omwille van financiële redenen te voorkomen.
Het gebruik van anticonceptiemiddelen kan daarbij in geen geval verplicht worden. Het blijft de keuze van de individuele cliënte. Deze maatregel is dus geenszins bedoeld om geboortebeperking bij een bepaalde groep te stimuleren. Het kan derhalve ook geen verplichte voorwaarde zijn voor toekenning van leefloon.
Alleen terugbetaling voorzien is echter niet genoeg, er moet ook gesensibiliseerd worden. Die gesprekken moeten hulpverleners/maatschappelijk werkers aangaan op individueel niveau.
De gemiddelde leeftijd waarop een moeder in 2017 haar eerste kind kreeg, was 29 jaar. In 1987 was dat nog 25,7 jaar. Vanuit de ziekteverzekering wordt op vandaag anticonceptie voor vrouwen terugbetaald tot de leeftijd van 25 jaar.
Voorwaarden bij het voorstel om anticonceptie terug te betalen aan mensen met een leefloon
- enkel op vraag van de cliënte, niet ambtshalve;
- cliënten van OCMW Opwijk
- enkel voor cliënten met recht op leefloon;
- enkel voor vrouwelijke cliënten van 25 jaar tem 30 jaar, aanvullend dus op de verplichte ziekteverzekering;
- betaling op voorlegging van betalingsbewijs (apotheker), BVAC-attest;
- beperkt tot de normale tussenkomst die de ziekteverzekering tussenkomt tot de leeftijd van 25 jaar.
- betaling na uitputting van eventuele bijkomende tussenkomst van het ziekenfonds in de aanvullende verzekering.
Lees hier meer over dit voorstel: Voorstel terugbetaling anticonceptie voor leefloners
Schepen kondigt terugbetaling aan
In antwoord op het voorstel bevestigde de schepen dat hij op 5 november met enkele medewerkers van het Sociaal Huis de aanzet gaf voor een voorstel tot terugbetaling van anticonceptie. Waar het oorspronkelijk voorstel beperkt is tot vrouwelijke leefloners tot 30 jaar, om de budgettaire impact in eerste fase onder controle te houden, wordt deze groep in het nieuwe voorstel uitgebreid, zowel in leeftijd als in doelgroep. We zijn dan ook verheugd dat het voorstel in die zin evolueert en dat extra investeringen worden gedaan in een kwetsbare groep en kijken uit naar de invoering van de principebeslissing ter zake.